Ο μύθος της οικολογικής ευαισθησίας

Πριν από λίγες ημέρες μία πολύ γνωστή οικολογική οργάνωση «κατέλαβε» για λίγες ώρες ένα παγοθραυστικό το οποίο είχε ναυλωθεί για λογαριασμό πολύ γνωστής πετρελαϊκής εταιρείας. Περίπου 20 «ακτιβιστές» - μεταξύ τους και μία ηθοποιός! - κατόρθωσαν να ανέβουν πάνω στο πλοίο και να δεθούν με διάφορους τρόπους πάνω στο κατάστρωμα. Οι ακτιβιστές διαμαρτύρονταν για την πρόθεση της εταιρείας να προχωρήσει σε εξόρυξη πετρελαίου στον Αρκτικό Ωκεανό, κοντά στην Αλάσκα.

Ο «υπεύθυνος» της οικολογικής οργάνωσης στην Φινλανδία δήλωσε: «Είμαστε εδώ ως εκπρόσωποι 400.000 ανθρώπων από όλο τον κόσμο οι οποίοι τους τελευταίους μήνες διαμαρτύρονται για το απερίσκεπτο σχέδιο καταστροφής της Αρκτικής. Οι εταιρείες πετρελαίου γνωρίζουν πολύ καλά ότι μία πετρελαιοκηλίδα στην Αρκτική μπορεί να καταστρέψει το περιβάλλον και θα είναι αδύνατο να καθαρισθεί».

Η πρώτη παρατήρηση που έχουμε να κάνουμε σχετίζεται με την παρουσία της ηθοποιού. Η χρήση ηθοποιών ή γενικώς ανθρώπων του «πνεύματος» είναι πάγια και συνήθης τακτική των αριστερών και οικολογικών οργανώσεων. Οι ηθοποιοί, τραγουδιστές κ.λπ. αποκτούν δωρεάν δημοσιότητα, βελτιώνουν την «εικόνα» τους και αυτό έχει άμεσο αντίκτυπο στην καριέρα τους και φυσικά στα οικονομικά τους. Οι οικολόγοι από την άλλη πλευρά χρησιμοποιούν τους «επώνυμους ευαισθητοποιημένους πολίτες» προκειμένου να προσδώσουν κύρος και αξιοπιστία στην δράση τους.

Τα ίδια έχουμε ζήσει και στην Ελλάδα για πολλά χρόνια. Εκατοντάδες συναυλίες ευαίσθητων τραγουδιστών, οι οποίοι δήλωναν ότι δεν έπαιρναν προσωπική αμοιβή για αυτή τους την συνεισφορά. Μετά αποδείχθηκε ότι όλοι οι άλλοι συντελεστές της παράστασης ελάμβαναν μια χαρά τις αμοιβές τους. Το ερώτημα είναι εάν οι αμοιβές για τις «δωρεάν» παραστάσεις ήταν τόσο υψηλές ώστε να καλύπτουν και άλλες κανονικές παραστάσεις.

Η δεύτερη παρατήρηση σχετίζεται με την «αρμοδιότητα» των καλλιτεχνών και την ικανότητά τους να αποφαίνονται για τεχνικά ή περιβαλλοντικά θέματα. Πως είναι δυνατόν ένας ηθοποιός ή ένας τραγουδιστής να έχει βαρύνουσα γνώμη για τέτοια ζητήματα; Πως γνωρίζει εάν τηρούνται οι κανόνες ασφαλείας; Πως γνωρίζει εάν μία επένδυση είναι τεχνολογικώς και περιβαλλοντικώς άρτια και επαρκής;

Όλοι θα θυμούνται από τα σχολικά τους χρόνια ότι οι «καλλιτέχνες» ελάχιστη συνήθως σχέση είχαν με τις θετικές επιστήμες. Μαθηματικά, φυσική, χημεία κ.λπ. ήταν συνήθως άγνωστες λέξεις για αυτούς, αλλά και όταν σπανίως είχαν κλίση στις θετικές επιστήμες, συνήθως εγκατέλειπαν τις σπουδές τους, επειδή τους «κέρδισε» το θέατρο ή το τραγούδι. Προτείνουμε λοιπόν να συνεχίσουν την ενασχόλησή τους με το τραγούδι και το θέατρο και να εγκαταλείψουν ζητήματα που ούτως ή άλλως δεν καταλαβαίνουν.

Από την άλλη πλευρά δεν μπορούμε να αποφύγουμε τον πειρασμό να σημειώσουμε ότι συνήθως και τα τραγούδια ή οι θεατρικές παραστάσεις αυτών των καλλιτεχνών είναι «παραληρηματικές» ή «ακαταλαβίστικες». Θα μπορούσαμε μάλιστα να επαναλάβουμε εδώ μερικούς στίχους τραγουδιών και αρκετές ταινίες, το περιεχόμενο των οποίων αμφιβάλλουμε αν καταλαβαίνουν και οι ίδιοι οι δημιουργοί τους. Ο «Κυνόδοντας» είναι το τελευταίο τέτοιο παραληρηματικό «αριστούργημα».

Οι αναγνώστες οφείλουν να γνωρίζουν ότι οι πρώτοι οικολόγοι ήταν πρώην αριστεριστές. Η οικολογική τους «ευαισθησία» δεν ήταν πάρα στην ουσία ο συγκεκαλυμμένος «αντικαπιταλισμός» τους. Υπό αυτήν την έννοια οικολόγοι, αριστεροί και ευαισθητοποιημένοι καλλιτέχνες ξεκινούν από μία τυπική δογματική παραδοχή: Το κεφάλαιο και οι κεφαλαιοκράτες αποτελούν το πρόσωπο του κακού.

Ως εκ τούτου κάθε τι που σχετίζεται με εταιρείες ή επιχειρηματική δραστηριότητα δαιμονοποιείται και εξοβελίζεται στο πυρ το εξώτερον. Στο μυαλό των οικολόγων και των ευαισθητοποιημένων αριστερών δεν χρειάζονται αποδείξεις για τα «αυτονόητα». Έχουν χρισθεί ως σωτήρες των υπολοίπων ανθρώπων που δεν έχουν καταλάβει την εξ αποκαλύψεως αλήθεια που κατέχουν μόνο οι ίδιοι.

Η δογματική τους παραζάλη γίνεται με τον καιρό φορτίο, το οποίο τους αναγκάζει «να κάνουν κάτι» ώστε να ευαισθητοποιήσουν την κοινωνία. Κατά την άποψή τους το καπιταλιστικό σύστημα αποχαυνώνει την κοινωνία μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος και των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Στα μάτια τους οι υπόλοιποι άνθρωποι είναι υποχείρια του συστήματος, άρα ανίκανοι να αποφασίσουν.

Ως εκ τούτου δεν αναγνωρίζουν νόμους και πλειοψηφίες, παρά μόνο πεφωτισμένες δρώσες μειοψηφίες. Στην τελική της μορφή, η ιδεοληψία τους γίνεται αφόρητη. Θεοποιούν κάθε παρέκκλιση, κάθε μειονότητα, κάθε τι που εκφεύγει του «κανονικού».