Η μάχη είναι χωρίς αύριο

Η ηλικία συχνά συνδέεται με τις πολιτικές απόψεις. «Το να μην είσαι Ρεπουμπλικάνος στα 20 είναι η απόδειξη πως έχεις καρδιά. Το να είσαι στα 30 είναι η απόδειξη πως διαθέτεις μυαλό» φέρεται να είχε δηλώσει ο Γάλλος μοναρχικός του 19ου αιώνα Francois Guizot. Η Γαλλία με την πολιτική ένταση, επαναστατικότητα και φιλοσοφία αναμφίβολα μας έχει διδάξει πολλά. Σίγουρα όμως μας κληροδότησε τους όρους «Αριστερά» και «Δεξιά».

Καθώς η Γαλλική Επανάσταση φούντωνε, ένας οργισμένος όχλος κατέκτησε την Βαστίλη. Η Εθνοσυνέλευση συγκεντρώθηκε για να ενεργήσει ως κυβέρνηση της Επανάστασης. Και η Συνέλευση είχε έναν κύριο στόχο: την σύνταξη ενός νέου Συντάγματος. Ένα από τα κυριότερα θέματα που συζητήθηκε στην Συνέλευση ήταν πόση δύναμη θα έπρεπε να συγκεντρώνει ο Βασιλιάς. Θα είχε το δικαίωμα σε ένα απόλυτο βέτο; Καθώς η συζήτηση συνεχίστηκε, όσοι πίστευαν ότι ο Βασιλιάς θα έπρεπε να έχει απόλυτο δικαίωμα αρνησικυρίας, κάθισαν στα δεξιά του προεδρεύοντος της Συνέλευσης και εκείνοι που πίστευαν το αντίθετο - οι ριζοσπάστες - κάθισαν στα αριστερά του. Με άλλα λόγια, εκείνοι που ήθελαν να ακουμπήσουν στην παράδοση βρίσκονταν στα δεξιά, ενώ εκείνοι που ήθελαν ριζοσπαστικές αλλαγές βρίσκονταν στα αριστερά.

Έκτοτε οι όροι αυτοί άλλαξαν, ριζοσπαστικοποιήθηκαν, μεταλλάχθηκαν, κακοποιήθηκαν, αλλά η βασική αρχή παραμένει η ίδια. Οι Συντηρητικοί επιθυμούν αλλαγή με σεβασμό στις αιώνιες παραδεδεγμένες αλήθειες, ενώ οι Αριστεροί αποζητούν πλήρη ανατροπή του συστήματος. Οι Συντηρητικοί τα τελευταία χρόνια απέδειξαν ότι μπορούν να δώσουν μάχες και να τις κερδίσουν. Η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ ως προέδρου της υπερδύναμης και η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από μία ένωση που θυμίζει ολοένα και περισσότερο ένα νεοκομμουνιστικό καθεστώς δεν είναι ασήμαντες, αλλά ιστορικές.

Παραταύτα, οι νίκες αυτές δεν στηρίχθηκαν στην νέα γενιά. Οι νεαροί Αμερικανοί ακόμα αποζητούν ένα διευρυμένο ρόλο του κράτους με παρεμβατικό ρόλο τόσο στην οικονομία όσο και στα πολιτιστικά ζητήματα. Στην Ευρώπη τα πράγματα είναι ακόμα πιο περίπλοκα. Στην Γαλλία και στην Γερμανία οι νέοι προτίμησαν εμφατικά την στήριξη στους Πράσινους. Το Ευρωβαρόμετρο καταδεικνύει ότι μία πολύ μεγάλη μερίδα ανάμεσα στους νέους αυτοπροσδιορίζεται ως αριστερή. Η νέα γενιά στην Ευρώπη ψηφίζει αριστερίστικα κόμματα, εκτιμά ιδιαιτέρως τον δημόσιο τομέα, είναι ιδιαίτερα ανήσυχη για τον ρατσισμό (φυλετικό όσο και άλλων μορφών) και πιστεύει στην κλιματική αλλαγή. Είναι μάλιστα οι νέοι περισσότερο φιλοευρωπαίοι σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές και πιο πρόθυμοι να παραδώσουν περισσότερες εξουσίες στις Βρυξέλλες.

Η εξήγηση για αυτήν την πολιτική στάση των νεαρότερων γενεών έχει εξήγηση. Η παγκόσμια οικονομική κρίση που ξέσπασε την προηγούμενη δεκαετία είχε ως συνέπεια ο δρόμος προς το Δημόσιο να σφραγιστεί και οι νέοι να μάχονται εναντίον της ανεργίας, των χαμηλών μισθών και της εργασίας μερικής απασχόλησης. Αυτές οι συνθήκες μάλιστα οδήγησαν στην έλλειψη οικονομικής δυνατότητας να αγοράσουν σπίτια και να κάνουν οικογένειες. Και, ως γνωστόν, ο ιδιοκτήτης γης και ο οικογενειάρχης είναι ο νοικοκυραίος εκείνος που προασπίζεται τις συντηρητικές αρχές περισσότερο από κάθε άλλο. Διότι οι αποφάσεις του, πολιτικές και οικονομικές, λαμβάνονται κάτω από το πρίσμα της ευθύνης. Οι αποφάσεις του βαραίνουν το μέλλον της οικογένειάς του και της ιδιοκτησίας του. Άρα οι ελαφρά τη καρδία επαναστατικότητας αποφάσεις που οδηγούν στο χάος εκλείπουν μεταξύ των νοικοκυραίων. Και η νέα γενιά, ιδίως στην Ευρώπη, δεν διαθέτει στις τάξεις της πλέον τόσους νοικοκυραίους. Για αυτό και η τεράστια φιλόσοφος Χάνα Άρεντ είχε πει ότι ο πιο φλογερός επαναστάτης θα γίνει Συντηρητικός την επόμενη μέρα μετά την επανάσταση.

Όμως, κατά την εκτίμηση του γράφοντος οι Συντηρητικοί δεν έχουν πείσει τους νέους και σε μία άλλη σειρά ζητημάτων. Δεν έχουν πείσει ακόμα τους νέους για το ότι ο ανδρισμός σαν ρόλος δεν είναι κάτι το κακό, το πατριαρχικό, αλλά μία επιζήτηση ανάληψης ευθύνης που σπρώχνει τον κόσμο μπροστά, αλλά με ισορροπία. Δεν έχουν πείσει ακόμα τους νέους και περισσότερο τις νέες ότι η μητρότητα δεν είναι ανάχωμα προς την ευτυχία, αλλά ανάληψη της σημαντικότερης και ομορφότερης ευθύνης της ζωής τους. Δεν έχουν πείσει τους νέους ότι αγάπη προς το Έθνος δεν είναι κάτι το οπισθοδρομικό, αλλά η ύστατη μάχη ελευθερίας απέναντι στην συσσώρευση εξουσιών σε ένα υπερεθνικό κέντρο.

Κυριότερα όμως δεν τους έχουμε πείσει ότι η επιστήμη δεν μπορεί να αντικαταστήσει τον Θεό. Χωρίς Θεό και ψυχή όλες οι αποφάσεις των νέων μπορούν να κατανοηθούν. Διότι χωρίς πίστη θεϊκή φύση του ανθρώπου η υπερνίκηση μίας ζωής δίχως νόημα γίνεται μόνο μέσω μίας επαναστατικότητας που οδηγεί στο χάος. Και το χάος είναι μία εσωτερική απάντηση κάποιου που δεν θέλει να πιστέψει στο τίποτα και στο κενό της αθεΐας. Δεν τρελάθηκαν οι νέοι. Εμείς δεν μπορούμε να τους πείσουμε. Και αν δεν τους πείσουμε να αναστήσουν τον θεό της Δύσης, τότε πολύ φοβάμαι ότι η Ανατολή που έρχεται δεν θα είναι ανατολή ηλίου, αλλά το απόλυτο και ολοκληρωτικό σκότος βγαλμένο από την χειρότερη και πιο δυστοπική ταινία φαντασίας που έχουμε δει.