Τι ανήκει στην σφαίρα του ιδιωτικού βίου και τι στον δημόσιο χώρο; Πως αλληλοσυμπληρώνονται αυτοί οι δύο χώροι και που συγκρούονται; Πως τα δικαιώματα του ιδιωτικού χώρου δεν πρέπει να αναιρούν τα δικαιώματα της πλειοψηφίας στον δημόσιο; Ερωτήματα που ανακύπτουν συνεχώς στην άσκηση της πολιτικής. Για παράδειγμα, το ζήτημα της αναγραφής του θρησκεύματος στις ταυτότητες ήταν μία κορυφαία σύγκρουση μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου χώρου.
Οι οπαδοί των ατομικών δικαιωμάτων υποστήριζαν ότι οι θρησκευτικές πεποιθήσεις είναι αυστηρά ατομική επιλογή ενός πολίτη, ο οποίος δεν οφείλει να εκχωρεί αυτή την γνώση στις κρατικές υπηρεσίες, που αντιπροσωπεύουν τον δημόσιο χώρο. Υπό αυτή την έννοια, γιατί να υποχρεώνομαι να αποκαλύψω την θρησκευτική μου ταυτότητα σε ένα δημόσιο έγγραφο;
Ομολογουμένως, σε μία φιλελεύθερη ατομικιστική θεώρηση του κόσμου, αυτή η αντίληψη έχει μία λογική. Υποκρύπτει όμως και κάποιες παραδοχές που δεν είναι εμφανείς με την πρώτη ματιά. Κατʼ αναλογία όμως, έχει και η πλειοψηφία των πολιτών το δικαίωμα να υπερασπίζεται στον δημόσιο χώρο την ταυτότητά της; Δηλαδή, αν η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων θέλει να αναγράφεται στα δημόσια έγγραφα το θρήσκευμα, όχι ως μέσο περιορισμού των ατομικών δικαιωμάτων, αλλά ως αναφαίρετο δηλωτικό στοιχείο της συλλογικής της ταυτότητος, ποιος μπορεί να το παρεμποδίσει;
Για να δώσουμε ουσιαστικές και συνεκτικές απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα πρέπει να πάμε πιο πίσω εννοιολογικά. Πρέπει να θέσουμε τα ζητήματα της ανθρώπινης οντολογίας. Πως ο άνθρωπος διαμορφώνει το «είναι» του, πως αποκτάει πρόσωπο και ταυτότητα και πως όλα αυτά ενυπάρχουν μέσα στην πολιτική και τον δημόσιο χώρο.
Ο Άνθρωπος ως Πρόσωπο
Ο άνθρωπος από την φύση του έχει μία υλική και μία πνευματική πλευρά. Η υλική διάσταση του ανθρώπου γίνεται κατανοητή σε όλους, διατρέχει την καθημερινότητά μας και απορροφάει ένα μεγάλο τμήμα της ζωής μας. Αν μέναμε μόνο σε αυτό δεν θα διαφέραμε από όλα τα άλλα έμβια ζώα του πλανήτη. Αυτό που μας διαφοροποιεί από το ζωικό βασίλειο όμως είναι το «άνω θρώσκω». Είναι ότι ο άνθρωπος ως δημιούργημα του Θεού - κατʼ εικόνα και ομοίωση - έχει πνευματική διάσταση, η οποία νοηματοδοτεί την οντολογία του.
Η ανθρώπινη οντολογία μετουσιώνεται στο Πρόσωπο, στην ταυτότητα. Τα σημαντικότερα στοιχεία της ταυτότητος συνδέονται με τις βιωματικές σχέσεις του ανθρώπου. Σχέσεις που δεν είναι αποκλειστικά νοησιαρχικές, εις πείσμα του διαφωτισμού, αλλά είναι «σχέσεις κοινωνίας». Αυτή η μέθεξη έχει συλλογικό χαρακτήρα. Λαμβάνει χώρα στην Εκκλησία ως σώμα Χριστού, στην πατρίδα ως σώμα ομοεθνών, στην οικογένεια, στον πολιτισμό που έχει εθνική καταγωγή.
Η ανθρώπινη οντολογία δεν είναι προϊόν «κοινωνικής συμβάσεως», ούτε απορρέει αποκλειστικά από τον Ορθό Λόγο. Από θρησκευτικής απόψεως αποτελεί χάρη Θεού, από ιδεολογική-πολιτική είναι αποτέλεσμα της αλληλοεπιδράσεως του ανθρώπου με την πατρίδα του και τον πολιτισμό του.
Ο Άνθρωπος στον δημόσιο χώρο
Το ερώτημα που ανακύπτει τώρα είναι θεμελιώδες: Πως μπορούμε να διαχωρίσουμε τις οντολογικές-αξιακές αναφορές του ανθρώπου από την έκφρασή τους στον δημόσιο χώρο; Επιπροσθέτως, πόσο «δημοκρατικό» είναι να απογυμνώσουμε τον δημόσιο χώρο ενός λαού από αυτές τις αντιστοιχήσεις;
Αν ένας λαός πιστεύει ότι πρέπει να καλύπτει το γυναικείο σώμα με μία μπούρκα, μπορούμε εμείς να του επιβάλλουμε την μίνι φούστα; Αν οι Εβραίοι θέλουν να κάνουν περιτομή την όγδοη ημέρα της γεννήσεώς τους, διότι αυτό τους διέταξε ο Θεός τους, εμείς μπορούμε να τους το απαγορεύσουμε; Αν οι Βαυαροί θέλουν τον Εσταυρωμένο στις σχολικές τους αίθουσες, θα πρέπει να τον αποκαθηλώσουν επειδή «θίγεται» κάποιος άθεος μαθητής; Αν οι Έλληνες θέλουν να έχουν «επικρατούσα θρησκεία», θα πρέπει να υποκύψουν στα κελεύσματα ενός άθρησκου «λαϊκού κράτους»; Αν ένα έθνος δεν θέλει να γίνει πολυπολιτισμικό, θα πρέπει να μεταλλαχθεί επειδή αυτό επιτάσσει το διεθνές κατεστημένο;
Στον δημόσιο χώρο και στην πολιτική εκφράζεται η οντολογία ενός λαού, ενός έθνους. Η οποία δεν είναι οικουμενική και ενιαία, αλλά εθνική. Άλλη οντολογία έχουν οι Έλληνες, άλλοι οι Ιάπωνες και άλλοι οι Σενεγαλέζοι. Υπάρχει όμως ένα κοινό στοιχείο: ότι αυτή η οντολογία έχει δικαίωμα να εκφράζεται συλλογικά, στον δημόσιο χώρο. Δεν είναι μία απλή ατομική υπόθεση. Υποστασιοποιείται κοινωνικά, προσδιορίζει συλλογικές ταυτότητες, διατρέχει ιστορίες και πολιτισμούς.
Κατʼ αντίστροφη πορεία, έχει δικαίωμα ένα άτομο να διαφυλάξει τις ατομικές του επιλογές στον δημόσιο χώρο της πλειοψηφίας; Για εμένα ναι. Κανείς δεν πρέπει να επιβάλλει δια της βίας σε κάποιον πολίτη να πιστεύει πράγματα τα οποία δεν θέλει. Αυτό όμως δεν οδηγεί στην αναίρεση της συλλογικής ταυτότητος και στην ουδετεροποίηση του δημοσίου χώρου. Αν κάποιος δεν θέλει να εορτάσει την Ανάσταση του Χριστού δεν πρέπει να υποχρεωθεί να το πράξει. Αυτό όμως δεν θα καταργήσει την δημόσια περιφορά του Επιταφίου, στο όνομα της θρησκευτικής ουδετερότητας.
Αν κάποιος δεν πιστεύει στην αξία της πατρίδος, δικαίωμά του. Δεν σημαίνει όμως ότι θα αρνηθεί να κάνει την θητεία του, διότι σε περίπτωση πολέμου υπονομεύει την συλλογική ελευθερία που εγγυώνται οι ένοπλες δυνάμεις. Ο ομοφυλόφιλος μπορεί να διάγει τον σεξουαλικό του βίο, χωρίς να διαπομπεύεται. Αυτό όμως δεν συνεπάγεται ότι η συμβίωσή του θα πρέπει να αναγορευθεί σε γάμο, πράγμα που θα οδηγήσει μετέπειτα στην δυνατότητα υιοθεσίας παιδιών.
Οι αξίες ενός λαού πρέπει να εκφράζονται συλλογικά στον δημόσιο χώρο, στην πολιτική και τις κρατικές λειτουργίες. Αλίμονο αν μετατρέψουμε τις αξιακές αναφορές ενός λαού σε ατομική υπόθεση, στο όνομα αφηρημένων διακηρύξεων, κτίζοντας τείχη μεταξύ της εθνικής πολιτιστικής κληρονομιάς και της συλλογικής της πολιτικής εκφράσεως. Ο ένας δεν επιτρέπεται να παρεμποδίσει την συλλογική ταυτότητα των πολλών, όπως και οι πολλοί δεν επιτρέπεται να κονιορτοποιήσουν την επιλογή του ενός. Το πρώτο θα οδηγήσει στην μετατροπή του έθνους σε ένα ατέρμονο κατακερματισμό μονάδων, τα οποία θα έχουν χάσει κάθε συλλογικότητα και νόημα υπάρξεως, ενώ το δεύτερο στον ολοκληρωτισμό.
Η εθνική Δεξιά και ο δημόσιος χώρος
Ο διαχωρισμός ιδιωτικού-δημόσιου χώρου είναι αποτέλεσμα των νέων χρόνων. Γράφει χαρακτηριστικά ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς στο βιβλίο του «Η εξουσία ως λαός και ως έθνος»: «Για τον προνεωτερικό άνθρωπο η σφαίρα της ελεύθερης εκτύλιξης των βιοτικών του δραστηριοτήτων δεν μπορεί να διαφοροποιείται απόλυτα από την σφαίρα της λειτουργίας του ως μέλους της δεδομένης κοινότητας. Ακόμα και αν οι Αρχαίοι Έλληνες έκαναν διάκριση ανάμεσα στον πολίτη και τον ιδιώτη, η διάκριση αυτή δεν στηριζόταν σε μία αυστηρή οριοθέτηση δύο χωριστών σφαιρών λειτουργίας των ανθρώπων. Και για αυτό και η έννοια του ιδιώτη μπορούσε να είναι και έντονα απαξιωτική».
Η εθνική Δεξιά υπερασπίζεται την συλλογική εθνική ταυτότητα, μένοντας πιστή στις αρχές της δημοκρατίας. Το άτομο έχει ατομικά δικαιώματα, αλλά αυτά δεν αναιρούν την συλλογική εθνική βούληση. Οι ρόλοι είναι διακριτοί, χωρίς παρερμηνείες. Εμείς με την σειρά μας δεν πρέπει να αφήσουμε μία συμμαχία από κοσμοπολίτες φιλελεύθερους και κριτικούς μαρξιστές να αποδομήσουν την εθνική ταυτότητα στον δημόσιο χώρο, μετατρέποντάς την σε προσωπικό χόμπι! Ο δημόσιος χώρος δεν έχει μόνο την υλική διάσταση των οικονομικών συναλλαγών, αλλά οφείλει να εκφράζει θεσμικά και συλλογικά τις αξιακές αναφορές της εθνικής κοινωνίας.
Η εθνική Δεξιά πρέπει να βγει μπροστά και να υπερασπίσει την διασύνδεση του δημοσίου χώρου με την εθνική συλλογική ταυτότητα. Να πολεμήσει κάθε άποψη που προσπαθεί να απογυμνώσει την πολιτική από τα πνευματικά και πολιτιστικά της θεμέλια, βλέποντας τους ανθρώπους έξω, και πέρα, από την συγκροτημένη ιστορικά οντολογία τους. Ο άνθρωπος εισέρχεται στον δημόσιο χώρο ως όλον, με τα πνευματικά και πολιτιστικά του εφόδια, με ιστορικές παρακαταθήκες, με ένα εθνικό πεπρωμένο. Κάθε άλλη ερμηνεία αλλοτριώνει την ανθρώπινη οντολογία.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο φύλλο της 3ης Δεκεμβρίου 2011 της εφημερίδας Ελεύθερη Ώρα.