Εορτασμός των 60 χρόνων της ΕΟΚΑ στην Αθήνα

Το απόγευμα της Τετάρτης 1ης Απριλίου 2015, ημέρα εθνικής επετείου της 1ης Απριλίου 1955, οι εκδόσεις «Πελασγός», το Φοιτητικό Κίνημα ΔΡΑΣΙΣ-Κ.Ε.Σ. και η Επιτροπή Ενημερώσεως επί των Εθνικών Θεμάτων (ΕΕΕΘ) πραγματοποίησαν εκδήλωση για την συμπλήρωση 60 χρόνων από την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ, στο αμφιθέατρο «Γρίβας-Διγενής» (Καλλιρρόης 48, στάση μετρό Φιξ). Τίτλος της εκδήλωσης ήταν: «Όρκος απαράβατος - Ένωσις ή Θάνατος - 60 χρόνια από την εποποιία της ΕΟΚΑ 1955-1959».

Με την έναρξη της εκδήλωσης, ο συντονιστής της εκδήλωσης δημοσιογράφος Νίκος Χιδίρογλου χαιρέτισε τους παρευρισκομένους και έδωσε τον λόγο στον εκδότη των εκδόσεων «Πελασγός» Ιωάννη Γιαννάκενα, ο οποίος είπε περιληπτικά τα εξής: Πρωτογνώρισε τον Γεώργιο Γρίβα Διγενή από τις αφηγήσεις του πατέρα του, ο οποίος ήταν συμπολεμιστής του Διγενή από την περίοδο της Κατοχής και συμπαραστάτης μέχρι τον θάνατό του (1974). Από την αρχή, υπήρξε μία αμοιβαία αλληλοϋποστήριξη στις δύσκολες στιγμές, μεταξύ του Ιωάννη Γιαννάκενα και των εν Αθήνα Κυπρίων πατριωτών και αγωνιστών, φορέας των οποίων είναι το Φοιτητικό Κινημα ΔΡΑΣΙΣ-ΚΕΣ, το οποίο δημιούργησε ο ίδιος ο Γρίβας το 1968. Στην συνέχεια, παρουσίασε τους ομιλητές στο κοινό και το ευχαρίστησε για την συμμετοχή του. Έκλεισε λέγοντας ότι ο αγώνας για την Κύπρο είναι ένας και μοναδικός, η Ένωσις.

Οι ομιλητές και οι εν περιλήψει ομιλίες τους έχουν ως εξής:

Νίκος Χιδίρογλου, δημοσιογράφος, ο οποίος ήταν και ο συντονιστής της εκδήλωσης. Ο ίδιος, σε πολύ μικρή ηλικία βρισκόταν στην Κύπρο, με την οικογένειά του, κατά την διάρκεια της εισβολής του Αττίλα το 1974 και μόλις που πρόλαβαν να φύγουν. Επεσήμανε την προσπάθεια που γίνεται στα σύγχρονα ελληνικά σχολεία για την υποβάθμιση του ελληνικού φρονήματος και της ελληνικής ιστορίας στην μαθητιώσα νεολαία, από την ελλαδική πολιτεία. Επεσήμανε επίσης ότι ο αγώνας των Κυπρίων ήταν και θα είναι για την Ένωση και όχι για σημερινή ψευτοανεξαρτησία υπό τουρκική και αγγλική κατοχή.

Μαρία Καλλή, πρόεδρος του Φοιτητικού Κινήματος ΔΡΑΣΙΣ-Κ.Ε.Σ. Άρχισε την ομιλία της με την προκήρυξη της ΕΟΚΑ του Γεωργίου Γρίβα-Διγενή, την 1η Απριλίου 1955, που καλούσε τους Κύπριους να ξεσηκωθούν ενάντια στον αγγλικό ζυγό και να πολεμήσουν για την Ένωση με την μητέρα Ελλάδα. Είχε προηγηθεί προεπαναστατική δραστηριότητα στην Αθήνα κυρίως από νέους ανθρώπους, στην πλειοψηφία τους φοιτητές, η οποία και συνεχίστηκε και μετά το ξέσπασμα της επανάστασης στη Κύπρο. Υπήρξαν πολλές και μεγάλες λαϊκές διαδηλώσεις συμπαράστασης. Εν τω μεταξύ, άρχισαν στην Κύπρο οι αψιμαχίες με τον Βρετανικό στρατό κατοχής, οι συλλήψεις, οι ανακρίσεις, οι φυλακίσεις και τέλος οι εκτελέσεις. Αλλά αυτό δεν στάθηκε αρκετό για να αποτρέψει τους αγώνες και τους πόθους του Κυπριακού λαού για την ένωση με την Ελλάδα.

Σπύρος Δημητρίου, αντιπρόεδρος του «Ιδρύματος Στρατηγού Γεωργίου Γρίβα - Διγενή». Όταν πρωτοξεκίνησε η επανάσταση της ΕΟΚΑ στην Κύπρο, οι Έλληνες και οι Κύπριοι που ζούσαν στον Ελλαδικό χώρο εκδηλώθηκαν με μαζική συμμετοχή και συμπαράσταση σε αυτήν. Ο ίδιος μίλησε για την ιστορία του Ενωτικού Κινήματος, η οποία αρχίζει λίγο πριν την επανάσταση του 1821, μαζί με τον Ρήγα Φεραίο, ένας από τους συντρόφους του οποίου, ο Κύπριος Ιωάννης Καρατζάς αγωνίστηκε και εκτελέστηκε μαζί του από τους Τούρκους, στο Βελιγράδι. Κύπριοι συμμετείχαν και στην επανάσταση του 1821, με πολύ βαριές κυρώσεις από τους Τούρκους στο νησί, ιδιαίτερα ενάντια στην Εκκλησία. Ο εθνικός ποιητής της Κύπρου, Βασίλης Μιχαηλίδης, τα αποτυπώνει αυτά στο ποίημα του «9η Ιουλίου 1821». Η παρουσία του Κυπριακού Ελληνισμού στους αγώνες της Μητροπολιτικής Ελλάδας υπήρξε διαχρονική και οι Κύπριοι πρέπει να φροντίσουν να γίνει γνωστή. Ένας απʼ τους στόχους που θα έχει το Ίδρυμα Γεωργίου Διγενή είναι να μπει η Κύπρος πάλι στο «κάδρο» της Ελλάδας και μόνον έτσι θα πραγματοποιηθεί η ενότητα, η οποία είναι απαραίτητη για να προχωρήσουμε στην επίλυση του οποιουδήποτε εθνικού μας προβλήματος, όποιο και να είναι αυτό.

Ηλίας Ηλιόπουλος, ιστορικός, διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Λουδοβικείου Μαξιμιλιανείου Πανεπιστημίου Μονάχου. Επεσήμανε το θάψιμο της εθνικής ιστορικής μνήμης από τις κυβερνήσεις της Μεταπολίτευσης και μετά, ως τις μέρες μας. Περί τα μέσα του 20ου αιώνος, ο πληθυσμός της νήσου Κύπρου ανέρχετο εις 500.000 περίπου και άνω του 80% αποτελείτο από Έλληνες Ορθόδοξους και το 18% από Τούρκους ή, ακριβέστερα, μουσουλμάνους. Ο διακαής πόθος των Ελλήνων της Κύπρου ανέκαθεν ήταν η Ένωση με την Ελλάδα, αλλά η αντίδραση από το Λονδίνο υπήρξε απολύτως αρνητική, την στιγμή μάλιστα που είχε καταστήσει την Κύπρο κανονική αγγλική αποικία, διοικούμενη υπό κυβερνήτου. Δεν έλαβε καθόλου υπόψη ότι η Ελλάδα υπήρξε διαχρονικά πιστή σύμμαχος χώρα προς την Αγγλία και δεν θα ήταν πρόβλημα η διατήρηση των αγγλικών βάσεων στο νησί, πράγμα που εβεβαίωσε και ο στρατηγός Αλέξανδρος Παπάγος. Ούτε βέβαια οι Ελληνοκύπριοι διακατέχοντο από αντιβρετανικά συναισθήματα, κάποιοι μάλιστα είχαν συμπολεμήσει και υπηρετήσει στον βρετανικό στρατό.

Στα μέσα της 10ετίας του 1950, οι Βρετανοί, εκδιωχθέντες από όλες τις αποικίες τους και τις σφαίρες επιρροής τους σε Ασία και Αφρική, απεφάσισαν να γαντζωθούν στην Κύπρο. Στις αρχές του 1955, οι Άντονυ Ηντεν (πρωθυπουργός) και Χάρολντ Μακμίλαν (υπουργός Εξωτερικών) βάζουν στο κάδρο την Τουρκία και σχεδιάζουν να δημιουργήσουν ένα νομιμόφρον αγγλόφιλο Κυπριακό Κόμμα μεταξύ των Ελλήνων. Εν τω μεταξύ, εξερράγη ο ένοπλος απελευθερωτικός αγώνας των Κυπρίων αγωνιστών της ΕΟΚΑ, την 1η Απριλίου 1955 υπό τον Γρίβα-Διγενή, ο οποίος απεδείχθη άριστος ηγήτωρ και γνώστης του ανταρτοπόλεμου (guerilla war), με προσεταιρισμό του ντόπιου πληθυσμού.

Τότε, στα προαναφερθέντα σχέδια οι Ήντεν-Μακμίλαν προσθέτουν ότι η ελληνική κυβέρνηση θα «επείθετο» να άρει την υποστήριξή της στο αίτημα της Ένωσης και να δεχθεί μία πλασματική αυτοκυβέρνηση, την οποία θα προσέφερε το Λονδίνο, για να διασώσει τα προσχήματα. Εκείνο τον καιρό, ολόκληρη η Ελλάδα εσείετο από εκδηλώσεις συμπαράστασης στην Κύπρο και διαδηλώσεις κατά των απαγχονισμών των Ελληνοκυπρίων αγωνιστών. Παρόλα αυτά, υπεγράφησαν επί πρωθυπουργίας Καραμανλή, οι συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου, σύμφωνα με τα επιτελικά σχέδια της κυβέρνησης του Λονδίνου. Ο Γρίβας, με προκήρυξή του, ζητούσε αντικατάσταση της κυβέρνησης Καραμανλή από κυβέρνηση εθνικού μετώπου, αλλά και επανεξέταση της εξωτερικής πολιτικής της χώρας, υπονοών αποχώρηση από την Βορειοατλαντική Συμμαχία (ΝΑΤΟ).

Υπήρξαν ποικίλες αντιδράσεις από τον Τύπο της εποχής. Τελικά, η αλλαγή των αρχικών σχεδίων των Άγγλων για απολυταρχική διακυβέρνηση στην Κύπρο, σε ετοιμότητα και προθυμία συζητήσεως τερματισμού της αγγλικής κυριαρχίας στο νησί και αναγνωρίσεως έως και ενός βαθμού ανεξαρτησίας, οφείλεται, όχι μόνον στην αιτία της κρίσεως του Σουέζ, αλλά και στην απόλυτο επιτυχία της στρατηγικής του Γεωργίου Γρίβα-Διγενή και της ΕΟΚΑ, ο οποίος επέτυχε φθορά του γοήτρου των Βρετανών, προσεταιρισμό της διεθνούς κοινής γνώμης και ηθική νίκη υπέρ του Κυπριακού αγώνος. Μάλιστα, δέχθηκε και τα συγχαρητήρια του Φιντέλ Κάστρο προσωπικώς.

Διανθίζοντας την εκδήλωση, η λογοτέχνης Ελίνα Μαστέλλου-Γιαννάκενα, ενδιάμεσα από τις ομιλίες, διάβασε διάφορα ποιήματα, αφιερωμένα στον Κυπριακό αγώνα. Παρόντες ήταν και αγωνιστές που πολέμησαν στην Κύπρο τον Αττίλα, καθώς και Βορειοηπειρώτες παλαιοί αντιστασιακοί και σύγχρονοι αγωνιστές. Η εκδήλωση έκλεισε με τον εθνικό ύμνο.