«Οι Έλληνες «Φασίστες»» του Ιάκωβου Χονδροματίδη

Ο προηγούμενος αιώνας υπήρξε η αφετηρία της δημιουργίας κυρίαρχων κοινωνικών ρευμάτων όπου η ταξική αντιπαράθεση υπήρξε καθοριστική, αλλά συνυπήρξε ή και συγκρούστηκε με την ανάπτυξη εθνικών κινημάτων που πάλευαν να καθορίσουν «εθνικά σύνορα» σε μια «Ευρασία» πολλών κυρίαρχων πολυεθνικών κρατών ή καλύτερα «αυτοκρατοριών» που άρχισαν να καταρρέουν.

Σε αντίθεση με την Ασία, όπου η βαρβαρότητα των μπολσεβίκων και του Μαοϊσμού, μέσα από γενοκτονίες και εθνοκαθάρσεις κατάφεραν να υποτάξουν και να εγκλωβίσουν λαούς και έθνη στην τελική τους «επικράτεια», στην Ευρώπη όπου το ιστορικό και πολιτιστικό υπόβαθρο είναι πιο πλούσιο και με έντονες εθνικές και λαϊκές παραδόσεις, μια καθολική βαρβαρότητα και επιβουλή δεν υπήρχε περίπτωση να κυριαρχήσει. Αντιθέτως, μέσα από τους ίδιους ιδεολογικούς χώρους της Σοσιαλιστικής Διεθνούς και του προλεταριακού κινήματος, ξεπήδησαν εθνικά κινήματα, προλεταριακά, με έντονες της «εθνικές» αντιπαραθέσεις του Α' Ευρωπαϊκού Πολέμου, αλλά και των άλλων «αυτοκρατορικών» των προηγουμένων εκατοντάδων ετών. Έτσι σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη, δημιουργήθηκαν κινήματα λαϊκά με έντονα στοιχεία εθνικισμού και σοσιαλισμού. Σε πολλές περιπτώσεις αστοί και προλετάριοι, φιλομοναρχικοί και αντιμοναρχικοί, σοσιαλιστές και αντικομμουνιστές, βρέθηκαν στο ίδιο μετερίζι αγώνος.

Είδαμε λοιπόν να αποσπάται από το ιταλικό κομμουνιστικό κίνημα, ο «μεγαλοϊδεάτης Ρωμαίος» Μπενίτο Μουσολίνι και να δημιουργεί τον Φασισμό με βάση το συντεχνιακό κράτος και να φθάνει μέχρι την εξουσία, αποσπώντας τον θαυμασμό πολλών ξένων ηγετών και πολιτικών, όπως του Ελευθέριου Βενιζέλου, του «Μαύρου Καβαλάρη» Νικολάου Πλαστήρα, του Αδόλφου Χίτλερ κ.α. Πολύ σύντομα όμως η δυναμική του αντίστοιχου γερμανικού κινήματος, του Εθνικοσοσιαλιστικού με ηγέτη τον Αδόλφο Χίτλερ ο οποίος αποχωρεί από το σοσιαλιστικό κίνημα, δημιουργεί νέα δεδομένα πανευρωπαϊκά, με κορυφαία στιγμή την κατάληψη της εξουσίας στις εκλογές του 1933. Αξίζει να σημειωθεί ότι βάσει του καταστατικού του «Εθνικοσοσιαλιστικού Γερμανικού Εργατικού Κόμματος» (ΝSDAP), τα μέλη ορκίζονταν πρώτα στον Σοσιαλισμό, την Πατρίδα, τον Λαό και στον Αρχηγό (Furher).

Όπως, λοιπόν σε όλη την Ευρώπη έτσι και στην Ελλάδα, πολλοί θαυμαστές βρέθηκαν να θελήσουν να εκφράσουν τα νέα αυτά ιδεολογικά-κοινωνικά ρεύματα, που δεν είχαν οδηγήσει ακόμα στον Β' Μεγάλο Ευρωπαϊκό Πόλεμο ο οποίος εξελίχθηκε σε Παγκόσμιο. Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις, τα κινήματα αυτά καθορίστηκαν από την προσωπικότητα του «αρχηγού» τους. Στην Ελλάδα τέτοιες ισχυρές προσωπικότητες δεν υπήρξαν.

Οι εκδόσεις «Πελασγός» με την παρούσα μελέτη του ιστορικού συγγραφέα Ιάκωβου Χονδροματίδη, επιχειρεί να συμβάλλει στην ελληνική βιβλιογραφία με μια ολοκληρωμένη και τεκμηριωμένη παρουσίαση των κινημάτων αυτών στην μεσοπολεμική Ελλάδα 1927-1936, παρουσιάζοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, την ηγεσία και την δράση τους. Αποτελεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον να παρατηρήσει κανείς πως, κάτω από μια κοινή συνισταμένη (αντικομμουνισμού, αντιαναρχισμού, αντιφιλελευθερισμού, αντιδημοκρατισμού, αντιπαλαιοκομματισμού, αντισιωνισμού, αντικαπιταλισμού), συνυπήρξαν στο ίδιο μετερίζι αγώνος, αστοί ή συντηρητικοί και προλετάριοι ή επαναστάτες, φιλοβασιλικοί και αντιβασιλικοί, βενιζελικοί και αντιβενιζελικοί, σοσιαλιστές και αντικομμουνιστές.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί το γεγονός ότι το Καθεστώς της 4ης Αυγούστου και ο Ιωάννης Μεταξάς έθεσε εκτός λειτουργίας όλες αυτές τις οργανώσεις και κόμματα εκτός νόμου, μαζί με τα άλλα υπάρχοντα κόμματα, κοινοβουλευτικά ή μη. Μετά τις εισβολές στην Ελλάδα των Ιταλών και των Γερμανών, οι περισσότεροι οπαδοί αυτών των κινημάτων έδωσαν το παρών τους στα χαρακώματα της Πατρίδος το 1940-1941 και στην Εθνική Αντίσταση, λίγοι ήσαν οι οπαδοί που έθεσαν την ιδεολογία πάνω από την Πατρίδα.