Ελληνοποιήσεις θερινής νυκτός

Καλοκαιρινές εκπλήξεις φαίνεται ότι μας ετοιμάζει ο υπουργός Εσωτερικών κ. Προκόπης Παυλόπουλος. Σύμφωνα με πρωτοσέλιδο δημοσίευμα της «Απογευματινής της Κυριακής» (1) ο κ. Παυλόπουλος «αντιμετωπίζει με τον πλέον θετικό τρόπο» την πρόταση της Κεντρικής Επιτροπής Απλούστευσης Διαδικασιών για πολιτογράφηση των παιδιών των μεταναστών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι παρόμοιο δημοσίευμα είχε εμφανισθεί και στην «Καθημερινή» (2) όπου αναφερόταν ότι: «Σύμφωνα με τη ρύθμιση του Υπουργείου Εσωτερικών στο σ/ν «Αναδιοργάνωση της δημοτικής αστυνομίας και ρυθμίσεις λοιπών θεμάτων αρμοδιοτήτων του Υπουργείου Εσωτερικών», όσα παιδιά μεταναστών έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα, εφόσον οι γονείς τους εξακολουθούν να διαμένουν νομίμως στη χώρα, μετά τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους και εφόσον έχουν ολοκληρώσει την 9χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση, θα ενταχθούν στο καθεστώς των επί μακρόν διαμενόντων. Χωρίς τις προϋποθέσεις που θεσπίζονται στο Ν. 3386/2005 (ελάχιστο ετήσιο εισόδημα 8.500 ευρώ, ένσημα κ.ά.) αλλά με όλα τα πλεονεκτήματα των επί μακρόν διαμενόντων: πενταετή άδεια παραμονής που ανανεώνεται αυτομάτως για δύο ακόμη πενταετίες και στη συνέχεια απόκτηση υπηκοότητας. Μπορούν να ταξιδεύουν ελεύθερα στην Ε.Ε. για σπουδές ή εργασία, έχουν όλα τα ασφαλιστικά, κοινωνικά και εκπαιδευτικά δικαιώματα που έχει ένας Έλληνας πολίτης».

Η Κεντρική Επιτροπή Απλούστευσης Διαδικασιών στην Έκθεσή της (3) αναφέρει: «Για τα παιδιά αυτά που έχουν γεννηθεί, μεγαλώσει και παρακολουθήσει σχολείο στην Ελλάδα, προτείνεται η αυτοδίκαιη πολιτογράφησή τους στην ηλικία των 18 ετών, αυτοδίκαια εφόσον το επιθυμούν, ή τουλάχιστον η χορήγηση άδειας διαμονής αόριστης διάρκειας» (σελ. 36).

Η πρόταση αυτή και ο τρόπος με τον οποίον υποβλήθηκε δημιουργούν τους εξής προβληματισμούς:

• Η ΚΕΑΔ δεν μιλά για παιδιά μεταναστών οι οποίοι διαμένουν νόμιμα στην χώρα. Κάνει λόγο γενικά για παιδιά που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα. Επιπλέον, δεν μιλά για παιδιά που έχουν ολοκληρώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση (απόφοιτοι Γυμνασίου) αλλά κάνει λόγο για παιδιά μεταναστών που έχουν «παρακολουθήσει σχολείο» - γενικώς και αορίστως.
• H ΚΕΑΔ υπολογίζει τον αριθμό των παιδιών αυτών σε 100.000 αν και άλλες εκτιμήσεις ανεβάζουν τον αριθμό αυτόν στις 200.000 (4).
• Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει η ίδια η ΚΕΑΔ αναφορικά με τις διαβουλεύσεις που είχε για το θέμα (με τον Συνήγορο του Πολίτη, τις εμπλεκόμενες δημόσιες υπηρεσίες, το Ινστιτούτο Μεταναστευτικής Πολιτικής, την Ελληνική Αστυνομία, το Forum Μεταναστών κ.λπ.) το θέμα της «τύχης των τέκνων των μεταναστών που γεννιούνται στην Ελλάδα» (σελ. 18) τέθηκε μόνο από το Forum Μεταναστών και ουδείς φαίνεται να έχει προτείνει την πολιτογράφησή τους ή την χορήγηση άδειας διαμονής αορίστου διαρκείας. Αφού λοιπόν στις διαβουλεύσεις - σύμφωνα με την Έκθεση της ΚΕΑΔ - κανείς δεν προτείνει κάτι τέτοιο γιατί η ΚΕΑΔ, γινόμενη «βασιλικότερη του Βασιλέως», προχωρεί σε μία τέτοια πρόταση;
• Η ίδια η ΚΕΑΔ υπογραμμίζει στην Έκθεσή της ότι οι προτάσεις της γίνονται «χωρίς να θίγονται βασικές αρχές του θεσμικού πλαισίου και οι στόχοι της εθνικής πολιτικής στον τομέα της μετανάστευσης» (σελ. 5). Η διαβεβαίωση αυτή επαναλαμβάνεται και στις σελίδες 21, 36, 45 και 51. Η πραγματικότητα όμως είναι πολύ διαφορετική. Η υιοθέτηση της πρότασής της για πολιτογράφηση των παιδιών των μεταναστών αποτελεί ουσιαστική αλλαγή του τρόπου απόκτησης ιθαγένειας από το ius sanguinis (δίκαιον του αίματος) στο ius soli (δίκαιον του εδάφους). Ανοίγει δηλαδή μία πόρτα πλήρους τροποποίησης του κώδικα ιθαγένειας γενικότερα. Αυτό δεν θίγει βασικές αρχές του θεσμικού πλαισίου της χώρας;
• Η ΚΕΑΔ είναι αναρμόδια να προτείνει κάτι τέτοιο καθώς, όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα της (5), αποστολή της είναι η «συστηματική αντιμετώπιση των δυσλειτουργιών και της γραφειοκρατίας της Δημόσιας Διοίκησης». Αντικείμενό της δηλαδή είναι ο έλεγχος των διαδικασιών, της επικάλυψης αρμοδιοτήτων μεταξύ υπηρεσιών και η μείωση των απαιτούμενων δικαιολογητικών. Πώς λοιπόν, ξαφνικά προτείνει κάτι που δεν αλλάζει απλά μία διαδικασία, αλλά αποτελεί έναρξη αλλαγής του κώδικα ιθαγένειας;
• Η ΚΕΑΔ αιτιολογεί την πρότασή της ισχυριζόμενη ότι με τον τρόπο αυτό διευκολύνεται η ενσωμάτωση των μεταναστών καθώς «αντιμετωπίζεται το κοινωνικό πρόβλημα των παιδιών που έχουν γεννηθεί, μεγαλώσει και παρακολουθήσει σχολείο στην Ελλάδα τα οποία αποτελούν την δεύτερη γενιά των μεταναστών και δεν έχουν δεσμούς με τις χώρες καταγωγής τους» (σελ. 45). Όμως η αιτιολόγηση αυτή είναι πολύ φτωχή για την βαρύτητα μίας τέτοιας πρότασης. Αντιθέτως θα απαιτούσε μία εις βάθος μελέτη του θέματος, με συγκεκριμένα πληθυσμιακά μεγέθη και με μία αναλυτική εξέταση των συνεπειών - θετικών και αρνητικών - για την ελληνική κοινωνία. Κάτι τέτοιο στην έκθεση της ΚΕΑΔ δεν υπάρχει.

Τόσο το άρθρο της «Καθημερινής» που κάνει λόγο για υπό επεξεργασία σχέδιο νόμου όσο και η πρόταση της ΚΕΑΔ ομιλούν για απόκτηση ελληνικής υπηκοότητας από τα παιδιά των μεταναστών. Θα περίμενε κάποιος από την κυβέρνηση να δείξει μεγαλύτερη δημοκρατική ευαισθησία και να προκαλέσει μία σχετική δημόσια συζήτηση και διαβούλευση για το θέμα πριν προχωρήσει σε τέτοιες ενέργειες. Αντιθέτως, η κυβέρνηση παρουσιάζεται να προωθεί το θέμα εν μέσω θερινής ραστώνης. Γιατί άραγε; Γιατί δεν περιμένει να το συζητήσει με τους Ευρωπαίους εταίρους μας τον Οκτώβριο όταν θα διαμορφωθεί το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για την Μετανάστευση και το Άσυλο; Γιατί αυτή η σπουδή;

Το ατόπημα της κυβέρνησης καθίσταται ακόμα μεγαλύτερο καθώς δεν είχε ποτέ ενημερώσει τους Έλληνες ψηφοφόρους για τις προθέσεις της σχετικά με το μεταναστευτικό. Στο πρόγραμμά της γίνεται μία φευγαλέα αναφορά στην «χάραξη ορθολογικής και μακρόπνοης μεταναστευτικής πολιτικής» (6) ως συμπληρωματικής πολιτικής για την βελτίωση της Δημοσίας Τάξεως. Ούτε πριν τις εκλογές του 2004, ούτε πριν τις εκλογές του 2007 η «Νέα Δημοκρατία» έκανε λόγο είτε για εκ των υστέρων νομιμοποιήσεις (και έχει κάνει ήδη δύο), είτε για παροχή δυνατότητας πολιτογράφησης στα παιδιά των μεταναστών. Σκοπεύει να ενημερώσει κάποτε τους Έλληνες για τις προθέσεις της ή θα τις μάθουμε κατόπιν εορτής;

Παραπομπές
1) Ιωακειμίδου Κωνσταντίνα «Ελληνόπουλα στα 18 τα παιδιά των μεταναστών», Απογευματινή της Κυριακής 20/7/2008.
2) Δεληθανάση Μαρία «Κάποια παιδιά γίνονται, επιτέλους, νόμιμα», Καθημερινή 28/6/2008.
3) Κεντρική Επιτροπής Απλούστευσης Διαδικασιών «Έκθεση σχετικά με την Απλούστευση των Διαδικασιών Παροχής Υπηρεσιών προς Αλλοδαπούς από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης: Έκδοση και Ανανέωση Αδειών Διαμονής», 4/6/2008. Διαθέσιμη στο http://www.kead.gr/Report_8.pdf [Πρόσβαση στις 22/7/2008]
4) «Χωρίς ιθαγένεια 200.000 παιδιά που γεννήθηκαν εδώ», Το Βήμα 26/7/2008.
5) http://www.kead.gr/kead.htm [Πρόσβαση στις 22/7/2008]
6) http://www.nd.gr/programma/index10.html [Πρόσβαση στις 22/7/2008]

* Ο Γιάννης Κολοβός είναι επικοινωνιολόγος και συγγραφέας του βιβλίου «Το Κουτί της Πανδώρας: Παράνομη Μετανάστευση και Νομιμοποίηση στην Ελλάδα». Το τελευταίο του βιβλίο με τίτλο «Το τέλος μίας ουτοπίας: η κατάρρευση των πολυπολιτισμικών κοινωνιών στην Δυτική Ευρώπη» μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Πελασγός.